Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Náttúrusögur/Selshamurinn

Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri (1862)
Selshamurinn

Einu sinni var maður nokkur austur í Mýrdal sem gekk hjá klettum við sjó fram að morgni dags fyrir fótaferð; hann kom að hellisdyrum einum; heyrði hann glaum og danslæti inn í hellinn, en sá mjög marga selshami fyrir utan. Hann tók einn selshaminn með sér, bar hann heim og læsti hann ofan í kistu. Um daginn nokkru seinna kom maður aftur að hellisdyrunum, sat þar þá ungleg kona og lagleg; var hún allsber og grét mjög. Þetta var selurinn er átti haminn er maðurinn tók. Maðurinn lét stúlkuna fá föt, huggaði hana og tók hana heim með sér. Var hún honum fylgisöm, en felldi skap sitt miður við aðra. Oft sat hún samt og horfði út á sjóinn. Eftir nokkurn tíma fékk maðurinn hennar og fór vel á með þeim og varð barna auðið. Haminn geymdi bóndi alltaf læstan niður í kistu og hafði lykilinn á sér hvert sem hann fór. Eftir mörg ár reri hann eitt sinn og gleymdi lyklinum heima undir koddabrún sinni. Aðrir segja að bóndi hafi farið með heimamönnum sínum til jólatíða, en kona hans hafi verið lasin og ekki getað farið með honum; hafi honum gleymzt að taka lykilinn úr vasanum á hversdagsfötum sínum þegar hann hafði fataskipti; en þegar hann kom heim aftur var kistan opin, konan og hamurinn horfin. Hafði hún tekið lykilinn og forvitnazt í kistuna og fundið þar haminn; gat hún þá ekki staðizt freistinguna, kvaddi börn sín, fór í haminn og steyptist í sjóinn. Áður en konan steypti sér í sjóinn er sagt hún hafi mælt þetta fyrir munni sér:

„Mér er um og ó,

ég á sjö börn í sjó

og sjö börn á landi.“

Sagt er að manninum féllist mjög um þetta.

Þegar maðurinn reri síðan til fiskjar var selur oft að sveima í kringum skip hans og var eins og tár rynnu af augum hans. Mjög var hann aflasæll upp frá þessu og ýms höpp báru upp á fjörur hans. Oft sáu menn það að þegar börn þeirra hjóna gengu með sjávarströndinni synti þar selur fyrir framan í sjónum, jafnframt sem þau gengu á landi eða í fjörunni, og kastaði upp til þeirra marglitum fiskum og fallegum skeljum. En aldrei kom móðir þeirra aftur á land.