Brennu-Njáls saga
120. kafli


Ásgrímur Elliða-Grímsson og þeir félagar gengu til búðar Þorkels háks.

Ásgrímur mælti þá til félaga sinna: „Þessa búð á Þorkell hákur, kappi mikill, og væri oss mikið undir að vér fengjum liðsinni hans. Skulum vér hér til gæta í alla staði því að hann er einlyndur og skapvandur. Vil eg nú biðja þig Skarphéðinn að þú létir ekki til þín taka um tal vort.“

Skarphéðinn glotti við og var svo búinn að hann var í blám kyrtli og í blárendum brókum og uppháva svarta skúa á fótum. Hann hafði silfurbelti um sig og öxi þá í hendi er hann hafði drepið Þráin með og hann kallaði Rimmugýgi og törgubuklara og silkihlað um höfuð og greitt hárið aftur um eyrun. Hann var allra manna hermannlegastur og kenndu því hann allir ósénn. Hann gekk sem honum var skipað og hvorki fyrr né síðar.

Þeir gengu nú inn í búðina og í innanverða. Þorkell sat á miðjum palli og menn hans alla vega út í frá honum. Ásgrímur kvaddi hann. Þorkell tók því vel.

Ásgrímur mælti til hans: „Til þess erum vér hingað komnir að biðja þig liðveislu að þú gangir til dóma með oss.“

Þorkell mælti: „Hvað munduð þér þurfa minnar liðveislu við þar sem þér genguð til Guðmundar? Og mundi hann heita yður liði sínu.“

„Ekki fengum vér hans liðsinni,“ segir Ásgrímur.

Þorkell mælti: „Þá þótti Guðmundi óvinsælt vera málið og mun svo og vera því að slík verk hafa verst verið unnin. Og veit eg hvað þér hefir til gengið hingað að fara að þú ætlaðir að eg mundi vera óhlutvandari en Guðmundur og mundi egvilja fylgja að röngu máli.“

Ásgrímur þagnaði þá og þótti þungt fyrir.

Þorkell mælti: „Hver er sá hinn mikli og hinn feiknlegi er fjórir menn ganga fyrri, fölleitur og skarpleitur, ógæfusamlegur og illmannlegur?“

Skarphéðinn mælti: „Eg heiti Skarphéðinn og er þér skuldlaust að velja mér hæðiyrði, saklausum manni. Hefir mig aldrei það hent að eg hafi kúgað föður minn og barist við hann sem þú gerðir við þinn föður. Hefir þú og lítt riðið til alþingis eða starfað í þingdeildum og mun þér kringra að hafa ljósverk að búi þínu að Öxará í fásinninu. Er þér og nær að stanga úr tönnum þér rassgarnarendann merarinnar er þú ást áður en þú riðir til þings og sá smalamaður þinn og undraðist hann er þú gerðir slíka fúlmennsku.“

Þá spratt Þorkell upp af mikilli reiði og þreif sax sitt og mælti: „Þetta sax fékk eg í Svíþjóðu og drap eg til hinn mesta kappa en síðan vó eg margan mann með. Og þegar er eg næ til þín skal eg reka það í gegnum þig og skalt þú það hafa fyrir fáryrði þín.“

Skarphéðinn stóð með reidda öxina og glotti við og mælti: „Þessa öxi hafði eg í hendi þá er eg hljóp tólf álna yfir Markarfljót og vó eg Þráin Sigfússon og stóðu þeir átta fyrir og fékk engi þeirra fang á mér. Hefi eg og aldrei svo reitt vopn að manni að eigi hafi við komið.“

Síðan hratt hann þeim frá bræðrum sínum og Kára mági sínum og óð fram að Þorkatli.

Skarphéðinn mælti þá: „Ger þú nú annaðhvort Þorkell hákur að þú slíðra saxið og sest niður eða eg keyri öxina í höfuð þér og klýf þig í herðar niður.“

Þorkell slíðraði saxið og sest niður þegar og hafði hvorki orðið á fyrir honum áður né síðan. Þeir Ásgrímur gengu þá út.

Skarphéðinn mælti: „Hvert skulum vér nú ganga?“

Ásgrímur svaraði: „Heim til búðar vorrar.“

„Þá förum vér bónleiðir til búðar,“ segir Skarphéðinn.

Ásgrímur snérist við honum og mælti: „Margstaðar hefir þú heldur verið orðhvass en hér er Þorkell átti í hlut að, þykir mér þú það eitt hafa á hann lagið er maklegt er.“

Gengu þeir þá heim til búðar sinnar og sögðu Njáli frá öllu sem gerst.

Hann mælti: „Búið arki að auðnu til hvers sem draga vill.“

Guðmundur hinn ríki spurði nú hversu farið hafði með þeim Skarphéðni og Þorkatli og mælti svo: „Kunnigt mun yður vera hversu farið hefir með oss Ljósvetningum og hefi eg aldrei farið jafnmikla skömm né sneypu fyrir þeim sem nú fór Þorkell fyrir Skarphéðni og er þetta allvel orðið.“

Síðan mælti Guðmundur til Einars Þveræings bróður síns: „Þú skalt fara með öllu liði mínu og veita Njálssonum þá er dómar fara út en ef þeir þurfa liðs annað sumar þá skal egsjálfur veita þeim lið.“

Einar játaði þessu og lét segja Ásgrími.

Ásgrímur mælti: „Ólíkur er Guðmundur flestum mönnum að höfðingsskap.“

Ásgrímur sagði síðan Njáli.