Brennu-Njáls saga
51. kafli


Gunnar reið til þings og allir Sigfússynir, svo Njáll og synir hans. Þeir gengu með Gunnari allir og var það mælt að engi flokkur mundi jafn harðsnúinn þeim.

Gunnar gekk einn dag til búðar Dalamanna. Hrútur var við búð og Höskuldur og fögnuðu þeir vel Gunnari. Gunnar segir þeim alla sögu um málaferli þessi.

„Hvað leggur Njáll til ráðs?“ segir Hrútur.

Gunnar svaraði: „Hann bað mig finna ykkur bræður og segja svo að eitt ráð mundi honum um það sýnast sem ykkur.“

„Það vill hann þá,“ segir Hrútur, „að eg kveði upp fyrir vensla sakir og skal svo vera. Þú skalt skora á hólm Gissuri hvíta ef þeir bjóða þér eigi sjálfdæmi en Kolskeggur Geiri goða. En fást munu menn til að ganga að móti Otkatli og bræðrum hans. Og höfum vér nú lið svo mikið allir saman að þú mátt fram koma slíku sem þú vilt.“

Gunnar gekk heim til búðar og sagði Njáli.

„Slíks var mér von,“ sagði Njáll.

Úlfur aurgoði varð vís þessar ráðagerðar og sagði Gissuri.

Gissur mælti til Otkels: „Hver lagði það til ráðs með þér að þú skyldir stefna Gunnari?“

„Skammkell sagði mér að það væri ráðagerð ykkur Geirs goða,“ segir Otkell.

„En hvar er mannfýla sú,“ segir Gissur, „er þetta hefir logið?“

„Hann liggur sjúkur heima að búð,“ segir Otkell.

„Þar er hann standi aldrei upp,“ segir Gissur. „En nú skulum vér allir ganga að finna Gunnar og bjóða honum sjálfdæmi og veit eg þó eigi hvort hann vill þau nú taka.“

Margir menn mæltu illt við Skammkel og lá hann sjúkur um allt þingið.

Þeir Gissur gengu til búðar Gunnars. Kennd var för þeirra og var sagt Gunnari inn í búðina. Þeir gengu út allir og fylktu. Gissur hvíti gekk fyrstur.

Hann mælti er þeir fundust: „Það er boð vort Gunnar að þú dæmir sjálfur málið ykkart Otkels.“

„Fjarri mun það þá þínu ráði,“ segir Gunnar, „er mér var stefnt.“

„Eigi réð eg því,“ segir Gissur, „og hvorgi okkar Geirs.“

„Þá muntu vilja synja þess með skynsemd,“ segir Gunnar.

„Hvers beiðist þú um?“ segir Gissur.

„Þess að þú vinnir eið,“ segir Gunnar.

„Það vil eg gera,“ segir Gissur, „ef þú vilt þiggja sjálfdæmið.“

„Það bauð eg fyrir stundu,“ segir Gunnar, „en nú þykir mér um meira að dæma.“

Njáll mælti: „Eigi er að níta sjálfdæminu, þess að meiri sæmdar er fyrir vert, er meira er málið.“

Gunnar mælti: „Gera mun eg til skaps vina minna að dæma málið. En það ræð eg Otkatli að ekki geri hann til saka við mig síðan.“

Þá var sent eftir Höskuldi og Hrúti og komu þeir þangað til. Vann þá Gissur eið og Geir goði en Gunnar gerði gerðina og réðst við engann mann um og síðan sagði hann upp gerðina.

„Það er gerð mín,“ sagði hann, „að eg geri verð húss og matar þess er inni var. En fyrir þrælinn vil eg þér ekki bæta þar er þú leyndir annmarka á honum. Geri eg hann þér til handa Otkell því að þar eru eyru sæmst sem óxu. Met eg svo sem þér hafið stefnt mér til háðungar og fyrir það dæmi eg eigi minna til handa mér en vert er þetta fé, húsið og það er inni brann. En ef yður þykir betra að vér séum ósáttir þá læt eg þess enn kost en gert hefi eg þá enn eitt ráð fyrir mér og skal það þá fram koma.“

Gissur svarar: „Það viljum vér að þú gjaldir ekki fé en þess beiðum vér að þú sért vinur Otkels.“

„Það skal verða aldrei,“ segir Gunnar, „meðan eg lifi og mun hann hafa vináttu Skammkels. Þeirri hefir hann lengi hlítt.“

Gissur svarar: „Þó viljum vér nú lúka málinu þó að þú ráðir einn skildaganum.“

Voru þá handsalaðar þessar sættir allar.

Gunnar mælti til Otkels: „Ráðlegra er þér að fara til frænda þinna. En ef þú vilt vera þar í sveit þá ger þú ekki til saka við mig.“

Gissur mælti: „Þetta er heilræði og skal hann svo gera.“

Gunnar hafði mikla sæmd af málinu. Riðu menn síðan heim af þingi. Situr nú Gunnar í búi sínu og er nú kyrrt um hríð.