Brennu-Njáls saga
70. kafli


Gunnar þakkaði Njáli tillögur sínar. Njáll reið undir Þríhyrning og sagði þeim nöfnum að Gunnar mundi ekki eyða flokkinum fyrr en úr sliti með þeim. Þeir buðu boð fyrir sig og voru óttafullir og báðu Njál fara með sáttarboðum. Njáll kvaðst með því einu fara mundu er eigi fylgdu svik. Þeir báðu hann vera í gerðinni og kváðust það halda mundu er hann gerði. Njáll kvaðst eigi gera mundu nema á þingi og væru við hinir bestu menn. Þeir játtu því. Gekk þá Njáll í meðal svo að hvorir handsöluðu öðrum grið og sætt. Skyldi Njáll gera um og nefna þá til er hann vildi.

Litlu síðar fundi þeir nafnar Mörð Valgarðsson. Mörður taldi á þá mjög er þeir höfðu lagið mál undir Njál þar sem hann var vinur Gunnars mikill, kvað þeim það illa duga mundu.

Ríða menn nú til alþingis að vanda. Eru nú hvorirtveggju á þingi. Njáll kvaddi sér hljóðs og spyr alla höfðingja og hina bestu menn er þar voru komnir hvert mál þeim þætti Gunnar eiga á þeim nöfnum fyrir fjörráðin. Þeir svöruðu að þeim þótti slíkur maður mikinn rétt á sér eiga. Njáll spurði hvort hann ætti á öllum þeim eða ættu fyrirmenn einir að svara málinu. Þeir sögðu mest á fyrirmönnum en þó á öllum mikið.

„Það munu margir mæla,“ kvað Mörður, „að eigi hafi um sakleysi verið þar sem Gunnar rauf sætt við þá nafna.“

„Eigi er það sættarrof,“ segir Njáll, „að hver hafi lög við annan því að með lögum skal land vort byggja en eigi með ólögum eyða.“

Sagði Njáll mönnum þá að Gunnar hafði boðið land fyrir Móeiðarhvol eða annað fé. Þóttust þeir þá nafnar falsaðir af Merði og töldu á hann mjög og kváðust af honum hljóta þetta fégjald. Njáll nefndi tólf manna dóm á þessu máli. Galt þá hundrað silfurs hver er til hafði farið en tvö hundruð hvor þeirra nafna. Tók Njáll við þessu fé og varðveitti en hvorir veittu öðrum tryggðir og grið og mælti Njáll fyrir.

Reið Gunnar þá af þingi vestur til Dala í Hjarðarholt. Tók Ólafur pái vel við honum. Sat hann þar hálfan mánuð. Gunnar reið víða um Dala og tóku allir við honum fegins hendi.

En að skilnaði mælti Ólafur til Gunnars: „Eg vil gefa þér þrjá gripi, gullhring og skikkju er átt hefir Mýrkjartan Írakonungur og hund er mér var gefinn á Írlandi. Hann er mikill og eigi verri til fylgdar en röskur maður. Það fylgir og að hann hefir mannsvit. Hann mun og geyja að hverjum manni þeim er hann veit að óvinur þinn er en aldrei að vinum þínum því að hann sér á hverjum manni hvort til þín er vel eða illa. Hann mun og líf á leggja að vera þér trúr. Þessi hundur heitir Sámur.“

Síðan mælti hann við hundinn: „Nú skalt þú Gunnari fylgja og vera honum slíkur sem þú mátt.“

Hundurinn gekk þegar að Gunnari og lagðist niður fyrir fætur honum.

Ólafur bað Gunnar vera varan um sig og kvað hann marga eiga öfundarmenn „þar er þú þykir nú ágætastur maður um allt land.“

Gunnar þakkaði honum gjafar og heilræði og ríður heim síðan. Situr Gunnar nú heima nokkura hríð og er kyrrt.