Illugadrápa
eftir Stephan G. Stephansson
- I.
- Gjálpandi bárurnar gljáðu af deginum,
- glampaði dagsbrúnin austur á leginum.
- Stórveðra hrollur var enn þá í öldunum,
- ypptu við klettana bláhvítum földunum.
- Drangey var risin úr rokinu og grímunni,
- rétti upp Heiðnaberg hvassbrýnt að skímunni.
- Drangana hillti upp úr hafsjónum flæðandi,
- hríðin var slotuð og stormurinn æðandi.
- Árgeislinn fyrsti um Tindastól tindraði,
- tindurinn efsti á húminu sindraði.
- Hvítnaði rökkrið í rof fyrir löndunum,
- Reykjaströnd grilltist með sæbröttu ströndunum.
- Náttskuggafyllurnar fjarlægðust dvínandi,
- fjörðurinn opnaðist breiður og skínandi,
- suður til heiða frá sæbotni skáhöllum —
- sólheimur ljómandi varðaður bláfjöllum.
- II.
- Þaklausa skálanum skautaði lýsingin,
- skuggaleg var þó og óvistleg hýsingin:
- Grettir í fletinu fallinn og örendur,
- fimm lágu andvana spellvirkja gjörendur.
- Kurluðu búkarnir bærðust og titruðu,
- blóðpollar storknir á gólfinu sytruðu,
- lágu sem hráviði hrunið í drífunum
- hrækasir skornar og leifar af hlífunum.
- Þorbjörn um skáladyr lágar út létti sér,
- leiddi út Illuga fangaðan eftir sér,
- hraustasta drenginn í tápsflokki tvítugra,
- tvígildi sérhverra miðlungi þrítugra.
- Útlægan frænda sinn aðstoða vildi hann,
- aleinn í sektina bróðurnum fylgdi hann.
- Hagsmun á sjálfhlífnis verðlagsskrá valdi ekki
- viljinn hans ungi og kostnaðinn taldi ekki.
- Næturlangt varðist hann varglyndu fjöndunum,
- vörnin sú krappa var torleyst af höndunum:
- Hjó frá sér brandinum bitrum og skýfandi,
- bróðurins herðum með skildinum hlífandi.
- Háði við ofurlið orustu stríðustu
- andartök Grettis að verja til síðustu.
- Varð ekki særður né sóttur með skjómanum,
- sigraður loksins í skjaldborgar drómanum.
- Grettir var hniginn og unninn og andaður,
- ákafi sjálfs hans á liðsmun var strandaður.
- Hann, sem til síðasta og sárasta dugaði,
- sjálfur var rór, þó að ofraunin bugaði.
- Glottandi á þá, sem í herkví hann hringuðu,
- horfði, á meðan um örlög hans þinguðu.
- Lokið var starfinu, stríðinu, raununum!
- Stóð hann þar feimulaus, beið eftir laununum.
- Loks mælti Þorbjörn svo: „Eið þinn og efndirnar,
- Illugi, þigg ég, sem gefa upp hefndirnar.
- Ann þér svo lífsins. Ef afsegir hegg ég þig,
- ófús í hættu við sax þitt að leggja mig“.
- „Höggðu þá“, ansaði Illugi glottandi,
- eiðspjöll og lífhræðslu Þorbjarnar spottandi.
- Vömmin og ragmennskan, viðsjár að leita sér,
- vann það sér nauðugt og sneypt af að beita sér.
- III.
- Raun var að líða frá langframa gæskunni,
- ljósinu, deginum, frægðinni, æskunni.
- Allt breiddi faðminn við lífinu laðandi:
- landið og hafmið í sólroða baðandi,
- víðfleygar, stórlátar vonir í barminum,
- vaskmennis traustið á kraft sinn í arminum,
- óskin að lifa í ljóðsnilld og sögunum
- landsins síns, þegar að kveldaði dögunum.
- Hvað var það allt móti ógoldnum hefndunum
- eða sem níðingur bregðast í efndunum?
- Dauðinn varð leiðin að ljósinu, sanninum.
- Lífið varð blettur á hetjunni manninum!
- Skap hans þann dug og þá djörfungu gaf honum,
- drengskapinn lífselskan níddi ei af honum.
- — Sloppinn við þulu um ævileið öfuga,
- Illugi á söguna stutta, en göfuga.
- Andvökur, úrval Sigurðar Nordals, 2. útgáfa 1980.