Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Draugasögur/Sjaldan brúkar dauður maður hníf

Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri  (1862) 
þjóðsaga, ritstjórn Jón Árnason
„Sjaldan brúkar dauður maður hníf“

Einu sinni voru hjón á bæ fyrir norðan vel við efni. Bóndi var þó talinn meiri áhyggjumaður um auðsafn en konan og því fór hann eitt haust suður og ætlaði að róa þar allar vertíðir til lesta því hann hugði sér meiri arðsvon af því en vera heima. Þegar bóndi var farinn segir ekki af hvorugu þeirra hjóna þangað til á Þorláksmessu fyrir jól að konan var búin að sjóða hangiketsfall til jólanna; hafði hún fært það upp í trog og borið inn á búrhillu trogið með öllu saman. Eftir það gekk hún litla stund úr búrinu annaðhvort inn í baðstofu eða eitthvað annað. En þegar hún kom aftur í búrið sér hún að maðurinn sinn er kominn að búrhillunni, stendur fyrir framan kettrogið, heldur á langlegg sem hann hafði tekið úr troginu og rífur með tönnunum hold frá beini á leggnum. Þau yrtu hvorugt á annað, en konunni þykir þetta undarlegt og bæði illa og ókrjálega farið að mat sínum er bóndi stýfir þannig úr hnefa, og segir: „Viltu ekki hníf, maður?“ Hann svarar: „Sjaldan brúkar dauður maður hníf, heldur stendur hann á og rífur.“ Hvarf maðurinn svo konan hafði ekki meira af honum. En þegar hún frétti fyrst að sunnan eftir þetta heyrði hún lát manns síns og að hann hefði drukknað litlu fyrir jólin.

Aðrir segja svo frá að maður þessi hafi verið maurapúki og grafið niður alla peninga sem hann eignaðist. Einu sinni tók hann þunga sótt og bjóst við því að hann mundi ekki komast á fætur aftur. Hann ráðstafaði þá ýmsu við konu sína meðan hann lá, bæði um útför sína og annað; þar með mundi hann eftir því að þau áttu væn skammrif af sauð uppi í eldhúsi; þau bað hann konu sína að sjóða sama daginn sem útför sín yrði, færa þau upp og setja þau í trogi út á bæjarkamp. Nú líður til þess að bóndi deyr og er gjörð útför hans eins og hann hafði fyrir mælt; konan lét sjóða skammrifin og setja þau þar sem hann hafði til tekið, volg í troginu þetta kvöld. Litlu síðar kemur hún út og sér hvar bóndi sinn stendur við trogið og stýfir ketið úr hnefa. Þá býður hún honum hnífinn, en hann svarar því sama sem áður segir og hvarf síðan.