Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Náttúrusögur/Skoffín og skuggabaldur

Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri (1862)
Skoffín og skuggabaldur

Skoffín er sagt að sé afkvæmi tófu og kattar og er kötturinn móðir. Verða skoffín því ætíð drepin áður en þau komast upp.^[1] Skuggabaldrar eru í föðurætt af ketti, en í móðurætt af tófu, og eru þeir eins skæðir að bíta sem stefnivargur eða refir sem galdramenn magna til að rífa annars fé, og ekki kveikja neinar byssur þegar á þá er hleypt. Einn skuggabaldur hafði eitt sinn gjört sauðfé Húnvetninga mikinn skaða. Fannst hann loks í holu einni við Blöndugil og varð þar drepinn með mannsöfnuði. Sagði skuggabaldurinn í því hann var stunginn: „Segðu henni Bollastaðakisu að hann skuggabaldur hafi verið stunginn í dag í gjánni.“ Þetta þótti undarlegt. Kom bani skuggabaldurs að Bollastöðum og var þar nótt. Lá hann uppi í rúmi um kvöldið og sagði frá þessari sögu. Gamall fressköttur sat á baðstofubita. En þegar maðurinn hermdi orð skuggabaldurs hljóp kötturinn á hann og læsti hann í hálsinn með klóm og kjafti, og náðist kötturinn ekki fyrr en höfuðið var stýft af honum, en þá var maðurinn dauður.

1. Um þetta fer þó tvennum sögnum; sjá næstu sögu á eftir.