Bárðar saga Snæfellsáss/18
Og aðfangakveld fyrir jól sat konungur í hásæti sínu og öll hirðin, hver í sínu rúmi. Voru menn glaðir og kátir því að konungur var hinn glaðasti.
Og er menn höfðu drukkið um stund gekk maður inn í höllina. Hann var mikill og illilegur, skrámleitur og skoteygur, svartskeggjaður og síðnefjaður. Þessi maður hafði hjálm á höfði og var í hringabrynju og gyrður sverði. Gullegt men hafði hann á hálsi og digran gullhring á hendi. Hann gengur innar eftir höllinni og að hásæti konungs. Öngvan mann kveður hann. Mönnum fannst mikið um sýn þessa. Engi maður beiddi hann orða.
Og er hann hafði staðið um stund fyrir konungi mælti hann: „Hér hefi eg svo komið að eð mér hefir síst nokkur greiði boðinn verið af jafnmiklu stórmenni. Skal eg vera því örvari að eg skal bjóða til eignar gripi þessa sem eg hefi hér nú þeim manni sem þá þorir að sækja til mín en sá mun engi hér inni vera.“
Síðan gekk hann í burt og varð illur þefur í höllinni. Varð öllum að þessu mikill ótti. Konungur bað menn sitja kyrra þar til sem þefur sjá þyrri og gerðu menn svo sem konungur bauð. En er skoðað var lágu margir menn sem hálfdauðir og í óviti þar til er konungur kom sjálfur til og les yfir þeim. Dauðir voru allir varðhundar nema Vígi einn og Snati hundur Gests.
Konungur mælti: „Hvað ætlar þú Gestur hver maður sjá mun vera er hér kom inn?“
Gestur segir: „Ekki hefi eg séð hann fyrr en sagt hefir mér verið af frændum mínum að konungur hefir heitið Raknar og af þeirri sögn þykist eg kenna hann. Hefir hann ráðið fyrir Hellulandi og mörgum öðrum löndum. Og er hann hafði lengi löndum ráðið lét hann kviksetja sig með fimm hundruð manna á Raknarsslóða. Hann myrti föður sinn og móður og mart annað fólk. Þykir mér von að haugur hans muni vera norðanlega í Hellulandsóbyggðum að annara manna frásögn.“
Konungur mælti: „Líklegt þykir mér að þú munir satt segja. Er það nú bæn mín Gestur,“ segir konungur, „að þú sækir gripi þessa.“
„Forsending má það heita herra,“ segir Gestur, „en eigi mun eg undan skorast ef þér búið ferð mína eftir því sem þér vitið mér á liggja.“
Konungur segir: „Eg skal þar allan hug á leggja að þín ferð takist vel.“
Síðan bjóst Gestur. Konungur fékk honum fjörutíu járnskó og voru dyndir innan. Hann fékk honum seiðmenn tvo eftir bæn Gests. Hét hann Krókur en hún Krekja. Síðan fékk hann honum til fylgdar prest þann er Jósteinn hét. Hann var ágætur maður og mikils virður af konungi. Ekki kvaðst Gesti um hann vera.
Konungur mælti: „Þá mun hann þér besta raun gefa er þér liggur mest á.“
„Því skal hann eigi fara þá?“ segir Gestur. „Mörgu getið þér nærri en eigi þykir mér á manni mega sjá ef hann dugir vel í mikilli raun.“
Sax gaf konungur Gesti og sagði það bíta mundu ef til þyrfti að taka. Dúk gaf hann honum og bað hann vefja honum um sig áður en hann gengi í hauginn.
Konungur gaf Gesti kerti og sagði sjálft kveikjast mundu ef því væri á loft haldið „því að svart mun í haugi Raknars. En vertu eigi lengur en lokið er kertinu og mun þá hlýða.“
Þriggja missera björg fékk konungur Gesti. Síðan sigldi hann norður með landi og allt fyrir Hálogaland og Finnmörk til Hafsbotna.
Og er þeir komu norður fyrir Dumbshaf kom maður af landi ofan og réðst í ferð með þeim. Hann nefndist Rauðgrani. Hann var eineygur. Hann hafði bláflekkótta skautheklu og hneppta niður í milli fóta sér. Ekki var Jósteini presti mikið um hann. Rauðgrani taldi heiðni og forneskju fyrir mönnum Gests og taldi það best að blóta til heilla sér. Og einn dag er Rauðgrani taldi fyrir þeim slíka vantrú reiddist prestur og þreif róðukross og setti í höfuð Rauðgrana. Hann steyptist fyrir borð og kom aldrei upp síðan. Þóttust þeir þá vita að það hafið Óðinn verið. Fátt gaf Gestur sér að presti.
Litlu síðar komu þeir við Grænlands óbyggðir. Var þá komið að vetri. Þeir voru þar um veturinn.
Hjá björgum nokkurum sjá þeir stengur tvær af gulli og fastan við ketil fullan með gull. Gestur sendi Krók og Krekju að sækja stengurnar og ketilinn. En er þau komu að fram og ætluðu að taka þá rifnaði jörðin undir fótum þeim og svalg hún þau svo að jörðin luktist fyrir ofan höfuð þeim en horfið allt saman, ketillinn og stengurnar, er til var litið.
Gestur vakti hverja nótt í skáladyrum um veturinn. Það var eina nótt að griðungur ógurlegur kom að skálanum og öskraði mjög og lét illilega. Gestur réðst í móti bola og hjó til hans með öxi. Boli hristi sig við en ekki beit á en öxin brotnaði. Þá tók Gestur báðum höndum í hornin á bola og glímdu þeir heldur sterklega. Fann Gestur að honum varð aflafátt við þenna ófagnað. Ætlaði hann að færa hann þá að skálaveggnum og stanga hann þar upp við. Í því kom Jósteinn prestur að og slær með róðukrossi á hrygg bola. Við það högg steyptist boli í jörð niður svo aldrei varð síðan mein að honum. Ekki bar þar fleira til tíðinda.