Brennu-Njáls saga
128. kafli


Nú er þar til að taka er Flosi er.

Hann mælti: „Nú munum vér ríða til Bergþórshvols og koma þar fyrir náttmál.“

Þeir gera nú svo. Dalur var í hvolinum og riðu þeir þangað og bundu þar hesta sína og dvöldust þar til þess er mjög leið á kveldið.

Flosi mælti: „Nú skulum vér ganga heim að bænum og ganga þröngt og fara seint og sjá hvað þeir taki til ráðs.“

Njáll stóð úti og synir hans og Kári og allir heimamenn og skipuðust fyrir á hlaðinu og var það nær þrír tigir manna.

Flosi nam staðar og mælti: „Nú skulum vér að hyggja hvað þeir taka til ráðs því að mér líst svo ef þeir standa úti fyrir sem vér munum þá aldrei sótta geta.“

„Þá er vor för ill,“ segir Grani Gunnarsson, „ef vér skulum eigi þora að að sækja.“

„Það skal og eigi vera,“ segir Flosi, „og skulum vér að ganga þó að þeir standi úti. En það afhroð munum vér gjalda að margur mun eigi kunna frá að segja hvorir sigrast.“

Njáll mælti til sinna manna: „Hvað sjáið þér til hversu mikið lið þeir hafa?“

„Þeir hafa bæði mikið lið og harðsnúið,“ segir Skarphéðinn, „en því nema þeir þó nú stað að þeir ætla að þeim muni illa sækjast að vinna oss.“

„Það mun ekki vera,“ segir Njáll, „og vil eg að menn gangi inn því að illa sóttist þeim Gunnar að Hlíðarenda og var hann einn fyrir. Eru hér hús rammleg sem þar voru og munu þeir eigi sótt geta.“

„Þetta er ekki þann veg að skilja,“ segir Skarphéðinn. „Gunnar sóttu heim þeir höfðingjar er svo voru vel að sér að heldur vildu frá hverfa en brenna hann inni. En þessir munu þegar sækja oss með eldi er þeir mega eigi annan veg því að þeir munu allt til vinna að yfir taki við oss. Munu þeir það ætla sem eigi er ólíklegt að það sé þeirra bani ef oss dregur undan. Eg er og þess ófús að láta svæla mig inni sem melrakka í greni.“

Njáll mælti: „Nú mun sem oftar að þér munuð bera mig ráðum, synir mínir, og virða mig engis. En þá er þér voruð yngri gerðuð þér það eigi og fór yðvart ráð þá betur fram.“

Helgi mælti: „Gerum vér sem faðir vor vill. Það mun oss best gegna.“

„Eigi veit eg það víst,“ segir Skarphéðinn, „því að hann er nú feigur. En vel má eg gera það til skaps föður míns að brenna inni með honum því að eg hræðist ekki dauða minn.“

Hann mælti þá við Kára: „Fylgjumst vér vel mágur svo að engi vor skilji við annan.“

„Það hefi eg ætlað,“ segir Kári, „en ef annars verður auðið þá mun það verða fram að koma og mun ekki mega við því gera.“

„Hefn þú vor,“ segir Skarphéðinn, „en vér skulum þín ef vér lifum eftir.“

Kári kvað svo vera skyldu. Gengu þeir þá inn allir og skipuðust í dyrnar.

Flosi mælti: „Nú eru þeir feigir er þeir hafa inn gengið. Skulum vér nú heim ganga sem skjótast og skipast sem þykkvast fyrir dyrin og geyma þess að engi komist í braut hvorki Kári né Njálssynir því að það er vor bani.“

Þeir Flosi komu nú heim og skipuðust umhverfis húsin ef nokkurar væru laundyr á. Flosi gekk framan að húsunum og hans menn. Hróaldur Össurarson hljóp að þar sem Skarphéðinn var fyrir og lagði til hans. Skarphéðinn hjó spjótið af skafti fyrir honum og hljóp að honum og hjó til hans og kom öxin ofan í skjöldinn og bar að Hróaldi þegar allan skjöldinn en hyrnan sú hin fremri tók andlitið og féll hann á bak aftur og þegar dauður.

Kári mælti: „Lítt dró enn undan við þig Skarphéðinn og ert þú vor fræknastur.“

„Eigi veit eg það víst,“ segir Skarphéðinn og brá við grönum og glotti að.

Þeir Kári og Grímur og Helgi lögðu út mörgum spjótum og særðu marga menn en þeir Flosi gátu ekki að gert.

Flosi mælti: „Vér höfum fengið mikinn skaða á mönnum vorum. Eru margir sárir en sá veginn er vér mundum síst til kjósa. Nú er það séð að vér fáum þá aldrei með vopnum sótta. Er sá nú margur er eigi gengur jafnskörulega að sem létu en þó eggjuðu mest. Mæli eg þetta mest til Grana Gunnarssonar og Gunnars Lambasonar er sér létu verst eira. En þó munum vér nú verða að gera annað ráð fyrir oss. Eru nú tveir kostir til og er hvorgi góður. Sá annar að hverfa frá og er það vor bani, hinn annar að bera að eld og brenna þá inni og er það stór ábyrgðarhlutur fyrir guði er vér erum menn kristnir sjálfir. En þó munum vér það bragðs taka.“