Brennu-Njáls saga/78
Njáll kunni illa láti Gunnars og svo Sigfússynir. Þeir spurðu hvort Njáli þætti nokkuð eiga að lýsa vígsök Gunnars og búa mál til. Hann kvað það ekki mega er maður var sekur orðinn og kvað heldur mundu verða að veita þeim í því vegskarð að vega nokkura í hefnd eftir hann.
Þeir urpu haug eftir Gunnar og létu hann sitja upp í hauginum. Rannveig vildi eigi að atgeirinn færi í hauginn og kvað þann einn skyldu á honum taka er hefna vildi Gunnars. Tók því engi á atgeirinum. Hún var svo hörð við Hallgerði að henni hélt við að hún mundi drepa hana og kvað hana valdið hafa vígi sonar síns. Stökk þá Hallgerður til Grjótár og Grani sonur hennar. Var þá gert féskipti með þeim. Skyldi Högni taka land að Hlíðarenda og bú á en Grani skyldi hafa leigulönd.
Sá atburður varð að Hlíðarenda að smalamaður og griðkona ráku fé hjá haugi Gunnars. Þeim þótti Gunnar vera kátur og kveða í hauginum. Fóru þau heim og sögðu Rannveigu móður Gunnars atburðinn en hún bað þau fara til Bergþórshvols og segja Njáli. Þau gerðu svo en hann lét segja sér þrem sinnum. Eftir það talaði hannlengi hljótt við Skarphéðinn.
Síðan tók Skarphéðinn öxi sína og fer með þeim til Hlíðarenda. Þau Högni og Rannveig tóku við honum allvel og urðu honum fegin mjög. Rannveig bað að hann væri þar lengi. Hann hét því. Þeir Högni gengu út og inn jafnan. Högni var maður vasklegur og vel að sér ger og tortryggur og þorðu þau fyrir því eigi að segja honum fyrirburðinn.
Þeir Skarphéðinn og Högni voru úti eitt kveld og voru fyrirsunnan haug Gunnars. Tunglskin var bjart en stundum dró fyrir. Þeim sýndist haugurinn opinn og hafði Gunnar snúist í hauginumog sá í móti tunglinu. Þeir þóttust sjá fjögur ljós í hauginum brenna og bar hvergi skugga á. Þeir sáu að Gunnar var kátlegur og með gleðibragði miklu. Hann kvað vísu og svo hátt að þó mátti heyra gjörla þó það þeir væru firr:
- Mælti döggla deilir,
- dáðum rakkr, sá er háði
- bjartr með bestu hjarta
- benrögn, faðir Högna:
- Heldr kvaðst hjálmi faldinn
- hjörþilju sjá vilja
- vættidraugr en vægja,
- val-Freyju stafr, deyja -
- og val-Freyju stafr deyja.
Síðan laukst aftur haugurinn.
„Mundir þú trúa,“ segir Skarphéðinn, „ef aðrir segðu þér?“
„Trúa mundi eg,“ segir Högni, „ef Njáll segði því að það er sagt að hann ljúgi aldrei.“
„Mikið er um fyrirburði slíka,“ segir Skarphéðinn, „er hannsjálfur vitraði okkur að hann vildi heldur deyja en vægja fyrir óvinum sínum og kenndi okkur þau ráð.“
„Engu mun eg til leiðar koma,“ segir Högni, „nema þú viljir mér að veita.“
„Nú skal eg það muna,“ segir Skarphéðinn, „hversu Gunnari fór eftir víg Sigmundar frænda yðvars. Skal eg nú veita þér slíkt er eg má. Hét faðir minn því Gunnari þar er þú ættir hlut að eðamóðir hans.“
Gengu þeir síðan heim til Hlíðarenda.