Guðmundar saga Arasonar/75
En hvat má greinast af þeirri grátligri eymd ok aumkan, er kvaddi guðs ölmusur ok aumingja á þann dag, er þeirra hjálp ok huggan, herra Guðmundr byskup, var út hafinn, því at alla sína daga var hann, sem lesit er, fátækra faðir ok volaðra viðrhjálp. Því rennr nú flokkum þat auma fólk með þvílíkri kveinan: „Hvat mun af oss verða? Hverr mun oss hugga? Nú er þess manns hold hulit mold, er oss fæddi, huggaði ok klæddi með sínu huggæði ok eigi varð um aldr í því fundinn með sínu huggæði ok eigi varð um aldr í því fundinn, at hann fyrirliti fátækan mann. Fyrir vora skyld þoldi hann hungr ok kulda, ónáð ok útlegð, hatr ok harmkvæli, grimmd ok ágang sinna óvina, því at hann var styrking veikra ok ágang sinna óvina, því at hann var styrking veikra ok vanmáttugra, efling ekkna ok faðir föðurlausra, huggan harmþrunginna, snauðra ok sælla. Hverr fannst honum miskunnsamari ok hreinni, lítillátari ok mildari? Hverr hittist honum staðfastari í góðum verkum ok hugarkrafti ok sönnu þolinmæði? Hverr bar betr skapraunir, eða hverr skriftaði sér framar með alls kyns harðlífi? Hreinlífr, svo at þat eitt var aldri af hans óvinum talat, at hann lýtti sinn lifnað, viljugliga fátækr, at hann yrði fullríkr með guði, hófsamr ok örr, blíðr ok hógværr, svo at heimrinn var eigi lengr makligr þvílíku lífi. Hó, hó, drottinn guð,“ segja þeir, „hugga þú oss, mildr faðir, því at bótlaus er ella vor sút. Vér bíðum aldri bata þessa manns, því at eigi fæðist honum líkr á vorum dögum. Faðir miskunna, guð allrar hugganar, er hverjum geldr sín verk, umbuna þú honum í eilífu lífi þat, er hann gerði fyrir þínu nafni, gleð þú hann, því at hann gladdi oss. Veittu honum væna borg, himneska Jerúsalem, fyrir þat er hann herbergði oss. Láttu hann, drottinn, hvorki hungr né þorsta, því at hann saddi oss ok slökkti vorn þorsta.“
Þvílíkar harmtölur var at heyra eftir þenna dýrðarmann, eigi at eins þar, er hann jarðaðist, heldr of allar byggðir héruð ok hálfur, sem þessi tíðindi fréttast, svo at líksöngr hans í trega ok tárum vannst mörgum meir en sjau nátta. Ok aldri meðan Ísland byggvist, mun hans ölmusugæði gleyming taka, heldr frægiliga boðast ok boðanliga frægjast hverri tungu, því at eigi síðr andaðr en lifandi stendr hann í ölmusugerðum til beggja handa, þá er öreiginn þiggr fyrir hans blessaða nafn. Ok sakir þess, at hann er yfir megn til frásagnar, skulum vér hlýða, hversu spásaga herra Guðmundar fylldist með Þórði Sturlusyni, vin hans, at eigi langt þeirra í millum verða.