Heimskringla/Ólafs saga helga/100
Eftir fall Einars jarls tók Brúsi jarl þann hlut landa er áður hafði haft Einar jarl því að það var á margra manna vitorði með hverjum skildaga þeir Einar og Brúsi bræður höfðu félag sitt gert. En Þorfinni þótti það réttast að hálfar eyjar hefði hvor þeirra en þó hafði Brúsi þann vetur tvo hluti landa.
Eftir um vorið kallaði Þorfinnur til þeirra landa við Brúsa að hann vildi hafa helming við Brúsa en Brúsi galt eigi jákvæði til þess. Áttu þeir þing og stefnur að þeim málum. Gengu þá vinir þeirra að semja þetta mál og kom svo að Þorfinnur lét sér ekki líka annað en hafa helming eyja og segir það með að Brúsi þurfti eigi að hafa meir en þriðjung með því skaplyndi sem hann hafði.
Brúsi segir: „Eg undi því,“ segir hann, „að hafa þriðjung landa, þann er eg tók í arf eftir föður minn. Kallaði og engi til þess í hönd mér. En nú hefi eg tekið annan þriðjung í arf eftir bróður minn að réttum máldögum. En þó að eg sé vanfær til að deila kappi við þig bróðir þá mun eg þó annars í leita en játa undan mér ríkið að svo búnu.“
Þeir skildu svo málstefnu þessa. En er Brúsi sá að hann mundi eigi hafa afla til að standa jafnfætis við Þorfinn, því að Þorfinnur hafði ríki miklu meira og traust af Skotakonungi móðurföður sínum, þá réð Brúsi það af að fara úr landi austur á fund Ólafs konungs og hafði með sér Rögnvald son sinn. Var hann þá tíu vetra gamall.
En er jarl hitti konung þá tók hann vel við honum. En er jarl bar upp erindi sín og segir konungi allan málavöxt þann er var með þeim bræðrum og bað konung veita sér styrk til að halda ríki sínu, bauð þar fram í mót fullkomna vináttu sína.
Konungur segir og tók þar fyrst til máls er Haraldur hinn hárfagri hafði eignast óðul öll í Orkneyjum er jarlar höfðu haft jafnan síðan lönd þau að léni en aldregi að eign. „En það til jartegna,“ segir hann, „að þá er Eiríkur blóðöx og synir hans voru í Orkneyjum voru jarlar þeim lýðskyldir. En er Ólafur Tryggvason frændi minn kom þar þá gerðist Sigurður jarl faðir þinn hans maður. Nú hefi eg tekið arf allan eftir Ólaf konung. Vil eg gera þér þann kost að þú gerist minn maður. Mun eg þá fá eyjarnar þér í lén. Skulum við þá freista ef eg veiti þér minn styrk hvort betur skal að haldi koma eða Þorfinni bróður þínum traust Skotakonungs. En ef þú vilt eigi þenna kost þá mun eg eftir leita þeim eignum og óðulum er vorir frændur og foreldrar hafa átt vestur þannug.“
Þessar ræður hugfesti jarl fyrir sér og bar fyrir vini sína, leitaði ráðs við þá hverju hann skyldi játa, hvort hann skyldi að þessu sættast við Ólaf konung og gerast hans maður. „En hitt er mér ósýnna hver minn hluti verður að skilnaði vorum ef eg kveð nei við því að konungur hefir bert gert það tilkall er hann hefir til Orkneyja en við stórræði hans og það er vér erum hér komnir þá mun honum lítið fyrir að gera það af vorum kosti sem honum sýnist.“
En þó að jarli þætti á hvorutveggju annmarkar þá tók hann þann kost að leggja allt á vald konungs, bæði sig og ríki sitt. Tók þá Ólafur konungur af jarli vald og forráð yfir öllum erfðalöndum jarls. Gerðist jarl þá hans maður og batt það svardögum.