Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Kímnisögur

Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri  (1862) 
þjóðsögur, ritstjórn Jón Árnason
Níundi flokkur: Kímnisögur

Þjóðsagnasafn sem kom út í Leipzig 1862-1864.

Víða má sjá þess vott í undanfarandi flokkum að ekki skortir heldur fyndni í íslenzkum munnmælasögum en annara landa þar sem bæði kemur fram í þeim hið öflga lífsfjör og einart glaðlyndi sem sérhvert heilbrigt þjóðlíf er vant að hafa í sér fólgið í fullum mæli. En þessari fyndni bregður þá aðeins fyrir þegar tekin eru fram einhver merkisatriði við einhverja sögu eða hún liggur í blænum á frásögninni og orðatiltækjunum. Eitt af þessu er þula sú sem oft er höfð fyrir niðurlag á ævintýrum hér á landi þegar sagan endar á brúðkaupi eða sagt er frá velfarnan einhverra hjóna.[1] Í öðrum sögum kemur fyndnin glöggar fram þar sem hún er einmitt undirrót sögunnar eða samtvinnuð allri frásögninni; slíkar sögur þykir rétt að kalla kímnisögur eða skrýtlur. Það er ekki ætíð auðvelt að segja hverjar sögur heyri undir þenna flokk þar sem allt er undir því komið hvort sögurnar eru að meira hlut eða minna fyndilegar, en eins víst er hitt fyrir því að umtalsefni kímnisagnanna er eitthvert hið fjölbreyttasta.

Kímnisögur um staði breyta

Um klerka og kirkjulega hluti breyta

Kvonbænir breyta

Kvonbænir og kvennamál breyta

Bakkabræðrasögur breyta

Nápínuskapur og nirfilsháttur breyta

Nízka, hrekkir og sprettilræður breyta

  1. Sbr. eftirmálann og athugasemdirnar við söguna af Fertram og Ísól björtu.